Er is geen leven zonder dood, verlies of afscheid. Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken dat je afscheid moet nemen van dierbaren in je leven. Verlies kan geleidelijk gaan, zoals met een scheiding en dementie of abrupt als bij een sterfgeval. Hoe het ook in je leven komt, diep verlies heeft een allesverwoestend effect. Het slaat de vaste grond onder je voeten vandaan, geeft een gevoel van totale machteloosheid en roept een rollercoaster van emoties op die af en toe niet tot stilstand lijkt te kunnen komen. Je kunt je absoluut verloren voelen. Hoe ga je om met dit onvermijdelijke gebeuren in je leven? Hoe zorg je ervoor dat verdriet geen lijden wordt en hoe pak je de draad weer op?

Laat komen wat komt

Het voelt alsof je helemaal alleen op de wereld bent. Je wilt gillen, schreeuwen, nooit meer uit bed komen en huilen tot je tranenstroom is opgedroogd. Niemand weet precies wat je mist en wat je doormaakt. Je weet het zelf niet eens wat je allemaal voelt. Ineens barst je in huilen uit, word je overvallen door een alles verlammende moeheid of moet je plots heel hard lachen. Je vliegt binnen een half uur van de ene in de andere emotie. Laat komen wat komt en heb er geen oordeel over. Je lichaam heeft door de stress van het verlies tijd nodig om alle emoties te verwerken. Gun jezelf de tijd en luister naar je lichaam. Dit geeft precies aan wat je nodig hebt. Voel je blijheid? Lach. Voel je verdriet? Huil. Voel je woede? Gil het uit. Ben je moe? Ga slapen.

Neem goed afscheid

Een goed afscheid helpt je verder. Bij overlijden regel je een mooie uitvaart en beleef je een intense week van afsluiten en herinneringen delen met allen die de overledene lief hebben gehad. Bij verlies door scheiding is er vaak geen afsluitende ceremonie terwijl dit juist belangrijk is in deze situaties. Net als bij overlijden kom je bij scheiden in een rouwproces terecht. Een waardige afscheid van de relatie, de partner en het gezin dat je vormde helpt je verder te kunnen. Spreek dingen uit met elkaar, haal herinneringen op en koester de mooie momenten die er zijn geweest.

Ga naar buiten

Neem jezelf mee naar buiten en wandel of fiets. Beweging maakt de juiste stoffen vrij die je een beter gevoel geven en je helder laten denken. Fijn als de zon schijnt maar ook als het weer zich van zijn minder goede kant laat zien kun je heerlijk bijkomen, uitwaaien en opfrissen. De natuur heeft een helend vermogen en de kleur groen kalmeert. Zoveel mogelijk buiten in de natuur zijn zal je helpen bij de verwerking.

Deel je gevoel en gedachten

Ook al krijg je niet de juiste woorden gevonden, deel je gevoel en gedachten. Vraag om wat je nodig hebt en geef jezelf waar je behoefte aan hebt. Voel jij je eenzaam? Nodig iemand uit om tijd mee door te brengen. Voel jij je juist overweldigd door alle aandacht? Vraag een moment voor jezelf en stuur iedereen naar huis. Houd je jouw gedachten liever helemaal voor jezelf? Schrijf een brief of houdt een dagboek bij. Laat het verdriet niet naar binnen slaan en vind een manier om je te uiten die bij je past. Kom je er alleen niet uit schakel dan professionele begeleiding in. Erkennen dat je hulp nodig hebt is een teken van kracht en zelfinzicht en toont de wil om er iets moois van te maken.

Wees dankbaar

In moeilijke tijden is het lastig de mooie dingen van het leven te kunnen zien. In deze kwetsbare fase kun je gemakkelijk in een depressie glijden. Je hoofd helder houden en je blik op de mooie dingen richten helpt je verwerken, relativeren en positief ingesteld te blijven. Koop een mooi notitieboekje en schrijf elke dag tenminste 3 dingen op waar je blij van bent geworden en waarvoor je dankbaar bent. Dat zit vaak in de kleine dingen als dat de zon schijnt of je lekker hebt geslapen of een mooie herinnering hebt opgehaald. In het begin zul je misschien moeten zoeken naar die kleine, fijne dingen maar na verloop van tijd zul je merken dat de lijst steeds langer wordt.

Vertrouw op jezelf

Veel mensen zeggen goedbedoeld dat je het verdriet een plekje moet geven. Of dat tijd alle wonden heelt. Heel verlicht allemaal maar zo voelt het op momenten gewoon niet. Een plekje geven? Is er een doos op een plank waar jij je verdriet in kan stoppen? Met intens verdriet leer je omgaan, je leert ermee leven. De één heeft een jaar nodig, de ander 10. Je hebt je eigen tempo. Niemand kan er een deadline op zetten. Vertrouw op jezelf dat je een goede manier zult vinden om met het verlies om te gaan en jij je leven weer opnieuw kleur zult kunnen geven.

Op commando voor Uitgeverij de Jong voor de Uitvaartspecial